LEREN IS LICHAMELIJK
Verslag pedagogische studiedag 27 januari 2020 en 31 januari 2020
In de diavoorstelling hieronder vind je per dagdeel een verslag of link. Klik op de pijltjes links en rechts om van het ene dagdeel naar het andere te gaan en herbeleef onze studiedag zo opnieuw!
Flexibele start:
de flipperkast interactief ondervinden in ons Technopolis
We keken samen wat er precies gebeurt in je hele lichaam wanneer er een ervaring binnenkomt, en hoe die ervaring dan kan leiden tot een leerkans.
Via onderstaande knop vind je het scenario en het materiaal dat we gebruikten.
2. Leren is lichamelijk: welkom! terug naar het overzicht
Welkom! De studiedag draagt de titel Leren is lichamelijk. Je kan het als stelling lezen maar ook als onderzoeksvraag. Ze ontstond uit de cognitieve tijdlijn (binnen- en buitenwereld) en ervaringscyclus (prikkels komen binnen via je zintuigen/lijf) van het cahier W.O. We geloven dat wereldoriënterend leren in onze methodescholen het meeste kansen maakt als je het brein ziet als een flipperkast. Het voorbije anderhalf uur namen we jullie mee in ons Technopolis met een tocht door ons lijf om te ervaren hoe die flipperkast precies werkt. Alles wat je vandaag hoort, ziet, leert of krijgt kunnen jullie achteraf digitaal downloaden op de cahierwebsite.
De studiedag is dus een verdieping op cahier W.O. Vanuit een behoeftebevraging bij scholen selecteerden we enkele thema’s. Die bieden we deze namiddag aan in ateliers. Daar verbind je dus een concreet thema met lichamelijk leren en bij uitbreiding met het cahier W.O. in z’n geheel. Zo meteen volgt een vormingsmoment voor jullie zelf als mens, als persoon. Biesta, een onderwijsfilosoof, deed in zijn boek Het prachtige risico van onderwijs een straffe uitspraak:
"Een leraar die een rugzak vol handige trucjes heeft maar niet weet wanneer die in te zetten is een waardeloze leraar."
Het is een auteur die graag choqueert, hij verduidelijkte zijn standpunt meteen door uit te leggen dat professionalisering niet enkel moet inzetten op het aanleren van kennis en vaardigheden bij toekomstige of huidige leraren, maar ook op de vorming van leraren als mens. Want we geven aan kinderen bewust mee wat we weten, maar we geven ook onbewust mee wie we zijn.
3. Vormingsmoment voor jezelf terug naar het overzicht
Hoe ervaar ik als begeleider dat leren lichamelijk is? Je maakte een keuze voor een persoonlijk vormingsmoment. Als begeleider sta je model voor de leerlingen, je toont hen hoe leren lichamelijk is. Daarom wilden we jullie dit zelf, als persoon, laten ervaren. Klik hier voor het materiaal van de vormingen.
4. Ateliers terug naar het overzicht
Hoe stimuleer ik leerlingen in het lichamelijk leren? De ateliers richten zich op jouw rol als begeleider. Tien thema's worden in tien ateliers verbonden met de onderzoeksvraag 'Leren is lichamelijk'. Tijdens het atelier leerde je het gekozen thema beter kennen, maakte je de link met het cahier W.O. en dacht je actief na hoe je je kennis uit het atelier kon toepassen in je klasgroep. Klik hier voor het verslag van de ateliers.
5. Reflectiemoment in team terug naar het overzicht
Jullie deelden met elkaar wat je in het atelier leerde. Samen gingen jullie op zoek hoe je de opgedane expertise kon linken aan jullie schoolvisie, -beleid en -praktijk. Klik op de onderstaande knop om het werkboekje met reflectiemethodieken te downloaden.
Download hier het werkboekje.
6. Actieve afsluiter terug naar het overzicht
Deze dag heeft je hopelijk heel wat ervaringen en nieuwe ideeën of inzichten gebracht. Je gaat straks helemaal opgeladen terug naar huis. Om de dag af te ronden, willen we even polsen en samen nadenken wat er van vandaag precies is blijven hangen. Ik zal jullie een aantal stellingen geven en daar kan je mee akkoord gaan of niet akkoord gaan. Om het te doen passen bij het thema en de inhoud van deze dag hoef je niet mondeling of schriftelijk te antwoorden. Je mag nu een vrije plaats in de ruimte kiezen want je zal moeten antwoorden met heel je lijf
Klaar?
hier komt de eerste stelling : elk leren is altijd ook lichamelijk leren : wie akkoord gaat mag nu drie keer zo hoog mogelijk springen
wie niet akkoord gaat, mag op de grond gaan liggen
stelling twee : lichamelijk leren komt veel te weinig aan bod in ons onderwijs : akkoord betekent heel hard in de handen klappen
de derde stelling : de neurowetenschap geeft ons belangrijke inzichten om goed en passend onderwijs te geven : akkoord is handen op je schouder, niet-akkoord is handen in de zij
vier : elk kind leert anders en beschikt over één specifieke leerstijl die we moeten ontdekken en gebruiken : wie akkoord gaat draait zich nu om, wie niet akkoord gaat buigt door de knieën
vijf : de hersenwerking als flipperkast : onze manier van lesgeven sluit onvoldoende aan bij dat inzicht : akkoord is leg een hand op het hoofd van je buurman, niet-akkoord steek je rechterhand zo hoog mogelijk in de lucht
zes : bij elke les of elk project kan je altijd een zinvolle bewegingsopdracht bedenken : akkoord sluit je ogen / niet-akkoord buig door je knieën
zeven : twee uur beweging/sport in het curriculum is zeker onvoldoende, we pleiten voor veel meer uren lichamelijk leren : akkoord strek je armen / niet-akkoord zwaai met je rechterhand
acht : niet elke klasleerkracht heeft de tools om kwalitatieve bewegingslessen te geven : akkoord wrijf met je handen over je buik / niet-akkoord wrijf met je handen door je haren
negen : actief leren is een meerwaarde maar niet altijd een voorwaarde om tot effectief leren te komen : akkoord begin te neuriën en niet-akkoord knipper met de vingers
tien : bewegend leren verloopt heel natuurlijk en kan gemakkelijk in elke klas geïnstalleerd worden : akkoord glimlach naar je linkerbuur / niet-akkoord glimlach naar je rechterbuur
7. Link met Feuerstein terug naar het overzicht
Karin van 't Speelscholeke merkte op dat er heel wat linken zijn tussen Leren is lichamelijk en het instrumenteel verrijkingsprogramma van Feuerstein. Ze deed een oproep naar de scholen om samen een opleiding te volgen aan de universiteit van Antwerpen.