2. Ervaringsleren
Duur
Het duurt gemiddeld 1 uur om de filmpjes te bekijken en de opdrachten te doen.
Materiaal
Korte inhoud
De ervaringscyclus is een instrument om bewust met ervaringen te leren omgaan. Als leerkracht probeer je die zo vaak mogelijk te herkennen en/of te stimuleren.
Vorig hoofdstuk
Je reflecteerde over je interesses en talenten. Je plande de online training in en had een startgesprek met de cahiercoach.
Afbeelding: La vie se prépare par la vie (C. Freinet)
Wat voel je bij deze afbeelding? Wat komt er in je op? Noteer in je leerboekje.
Opdracht
Je werkt in een freinetschool, buurtschool, projectschool, ervaringsgerichte school,... Ongetwijfeld weet je al dingen over ervaringsleren en ervaringsgericht werken. Haal even je voorkennis op en post die hieronder in het formulier.
Filmpje: ervaringsleren en de natuurlijke methode
Korte inhoud filmpje:
We willen 'goed onderwijs' voorzien. Wij vinden ervaringsgericht, levensecht, betekenisvol en beklijvend onderwijs 'goed' onderwijs. We gaan ervan uit dat ervaringsleren de manier is om kinderen echt lang, duurzaam en diep te laten leren. De ervaringscyclus van Kolb illustreert hoe dat leren in z'n werk gaat.
Wanneer kinderen actief aan de slag gaan, wordt hun ervaringscyclus in gang gezet. Luisteren of kijken naar iemand kan prikkelen maar is niet voldoende om tot dat diepgaand leren te komen. Daarna gaat een kind die impressie beschrijven en verwerken door te reflecteren. Die reflectie kan talig maar zeker ook creatief zijn. Als leerkracht stel je verdiepende vragen om de kinderen aan te zetten tot reflectie. Daarna ga je dieper in op die uitgebreide beschrijving en reflectie: wat gebeurde er precies, hoe zou dat komen, wat zou er gebeuren als..., stel je voor dat... Hier gaan we van beschrijven naar verklaren, analyseren. Nieuwe inzichten worden aan de voorkennis gelinkt. Tenslotte gaan kinderen opnieuw actief en bewust ervaringen opzoeken door iets opnieuw uit te proberen, meer info op te zoeken, met iemand te spreken,... De kunst is om kinderen hier duidelijk hun onderzoeksvraag te laten formuleren.
Deze intensieve manier van leren zorgt voor een langdurig leereffect. Het grootste effect heb je wanneer de ervaringen complex, geïntegreerd (dus een combinatie van meerdere leergebieden) en betekenisvol zijn. Het is onmogelijk om elk moment van de dag op die manier te werken, maar het loont de moeite om er zoveel mogelijk naar te streven. De ervaringscyclus is vooral bij wereldoriëntatie cruciaal.
Ervaringsleren is wat er in het lijf van de kinderen gebeurt. Ervaringsgericht werken betekent dat de leerkracht die betekenisvolle, complexe en geïntegreerde ervaringen gaat herkennen én gaat stimuleren.
Opdracht
Opdracht 1: Welke dingen uit het filmpje stonden ook in jouw lijstje met voorkennis? Wat is nieuw? Wat wil je zeker onthouden? Noteer in je leerboekje.
Opdracht 2: Lees bladzijde 9 en bladzijde 17 tot 19 in je cahier W.O. (paginanummers uit versie zonder lijntjes). Ontdek je nog nieuwe inzichten? Noteer in je leerboekje.
Voorbeeld: filmpje uit 't Schommelbootje
Zoals je weet is de ervaringscyclus belangrijk voor langdurig, diep en beklijvend leren. De activiteiten zijn liefst zo complex, geïntegreerd en betekenisvol mogelijk. In het filmpje hieronder zie je hoe er in 't Schommelbootje (Freinetschool in Alken) aan levend rekenen wordt gedaan: niet (enkel) sommen invullen in een boek maar actief cijfers en rekenactiviteiten opzoeken. Ga in het filmpje eens op zoek naar de drie belangrijke criteria complex, geïntegreerd en betekenisvol.
Voorbeeld: filmpje uit De Kleine Helden
In het filmpje hieronder zie je hoe het er aan toe gaat in Freinetschool De Kleine Helden in Eeklo. De klas van begeleidster Joke bruist van energie en bedrijvigheid. Let op hoe de klas is ingericht, wat de rol van Joke is in de klas, hoe en waar kinderen reflecteren en analyseren (conceptualiseren), welke leergebieden er aan bod komen, welke hulpmiddelen de kinderen gebruiken, hoe er complexe en levensechte taken worden aangeboden.
Reflectiemoment
Hoofdstuk 2 is bijna afgerond!
Tijd voor een reflectiemoment.
Neem er je leerboekje bij.
-
In welke mate lukt het jou nu om die ervaringscyclus in gang te steken bij de kinderen? Welke leerlingen moet je extra stimuleren?
-
Hoe wil je morgen zo'n levensechte, complexe, geïntegreerde en betekenisvolle context creëren?
-
Er komen ongetwijfeld heel wat voornemens en to do's in je op. Wie weet noteerde je er al enkele in je leerboekje. Snor die even op. Neem er de to do uit die voor jou het meest dringend én haalbaar is.